W dniu 14 kwietnia 2018 o godz. 17.00 w „Gościńcu na Starówce” wygłosił swój wykład pt.: „Rośliny chronione Sudetów” dr Wojciech Giża (fot. 1 i 2). Przekazał w nim ciekawe i często zaskakujące informacje o wielu gatunkach roślin zarówno te, które wieść gminna niesie od kilkuset lat, jak i te najświeższe, z różnych działów nauk biologicznych oraz etnobotaniki. Zdradził tajemnice zawarte w nazwach polskich i „łacińskich” (np. Anemone sylvestris, Andromeda polifolia, Campanula barbata i Gymnadenia conopsea). Podzielił się swoimi obserwacjami omawianych roślin m. in. zapylaczami, uwiecznionymi na znakomitych fotografiach.
Dzięki temu teraz możemy bez problemu rozróżnić zarazę wielką od gnieźnika leśnego, rozpoznać zanokcicę klinowatą, ciemną i serpentynową, które występują tylko na serpentynitach oraz zanokcicę północną objętą ochroną w 2014 roku, która rośnie najczęściej na podłożach krzemianowych.
Dr Wojciech Giża przedstawił nam gatunki roślin, które występują wyłącznie w poszczególnych częściach Sudetów: Zachodnich, Środkowych i Wschodnich, jak i te które można spotkać na całym obszarze Sudetów. Do tej pierwszej grupy, w Sudetach Zachodnich należą: dzwonek karkonoski – endemit Karkonoszy i goryczka trojeściowa, które od 2013 roku występują na wspólnym, polsko–czeskim logo Karkonoskiego Parku Narodowego i Krkonošského národního parku, następnie zmienka górska, sasanka alpejska, a także zawilec narcyzowy. Wyłącznie w Sudetach Środkowych rośnie zawilec wielkokwiatowy, a w Sudetach Wschodnich dzwonek brodaty i storczyk kukawka. Do drugiej grupy (obszar całych Sudetów) należą: zerwa kulista – odwiedzana przez wiele owadów np. chrabąszcze (fot. 3), modrzewnica pospolita, gółka długoostrogowa i bardzo rzadka paproć – paprotnik ostry.
Wykład był połączony z uroczystym otwarciem wystawy fotograficznej autorstwa dr Wojciecha Giży. Przyczynkiem do zorganizowania wykładu i wystawy była najnowsza, ósma już jego książka pt. „Rośliny chronione Sudetów”, którą można kupić pod adresem internetowym: www.wgfgissa.pl. Na wystawie prezentowane są nie tylko gatunki omówione podczas wykładu, ale także: arnika górska, lilia złotogłów, listera jajowata, kruszczyk rdzawoczerwony, palczyk bzowy, podejźrzon księżycowy i włosienicznik rzeczny (fot. 4, 5, 6 i 7).
Wystawę zdjęć pn. „Rośliny chronione Sudetów” można oglądać za darmo w „Gościńcu na Starówce” przy ul. 1 Maja 23 w Kowarach. Jest czynna codziennie w godzinach 12–20 od 14 kwietnia do końca lata.
Tekst i zdjęcia: Zbigniew Piepiora
