W poniedziałek 18.11.2024 roku w Starej Szkole Miedzianka miało miejsce niezwykłe wydarzenie. Zdzisław Gasz z Piechowic przekazał zbieraną od dwudziestu lat kolekcję szabel do Muzeum historii Miedzianki i Wielkich Wojen. Ten niezwykły dar będzie odtąd wzbogacał zbiory tego ciekawego muzeum funkcjonalnego w Miedziance koło Janowic Wielkich.
Zdzisław Gasz i jego kolekcja szabel. Foto: Krzysztof Tęcza
Pan Zdzisław pierwszą szablę otrzymał jako prezent na swoje 60 urodziny. Tak niecodzienny podarunek pobudził jego zainteresowania i od tej pory tworzył swoją kolekcję. Niektóre egzemplarze nabył w specjalistycznych sklepach, niektóre otrzymał w dowód wdzięczności czy uznania za swoją pracę społeczną. Miedzy innymi dostał piękną szablę za organizowanie i prowadzenie kursów na Przodowników Turystyki Górskiej. Ogólnie pan Zdzisław pozyskał 13 szabel i jedną japońską katanę. Przekazując do muzeum cały zbiór uszczuplił go o dwa egzemplarze, które podarował swoim wnukom.
Ponieważ świadkami przekazania kolekcji było kilkudziesięciu przewodników sudeckich kolega Zdzisław przybliżył nieco historię powstawania szabel należących do broni białej. Omówił różne rodzaje broni białej zaczynając od używanych przez rycerzy mieczy. Wykazał dlaczego szable mają przewagę nad mieczami. Przypomniał skąd przywędrowała do polski szabla i jakie armie pierwotnie miały je na uzbrojeniu.
Z kolei Marcin Gajewiak właściciel muzeum zaprezentował poszczególne kolekcje opracowane tematycznie. Jest tutaj zbiór dotyczący I wojny światowej. Jest kolekcja dotycząca 2 Armii Wojska Polskiego. Jest także kolekcja dotycząca Miedzianki. Jak wspomniał pan Marcin wszystko zaczęło się od rozmów z jego dziadkiem, który opowiadał mu swoje losy z okresu służby w wojsku. To był zaczątek zbieractwa wszystkiego w tym temacie. Dziadek po powrocie z niewoli wydobył ze schowka w parapecie domu ukryte dokumenty i przekazał je panu Marcinowi. Wszystkie znajdują się z muzeum.
Foto: Krzysztof Tęcza
Z ciekawostek pokazał nam szablę wzór 34 będącą ostatnią polską szablą bojową na wyposażeniu oddziałów kawalerii. Wykonana była tak, że przecinała półcentymetrowy pręt. Była to niezwykle groźna broń.
Kolejnym niezwykłym dokumentem znajdującym się w muzeum jest napisany pismem staroniemieckim dokument z 1680 roku przedstawiających 20 reguł cechu rzeźników z Miedzianki. Dokument ten został wydany przez właściciela tych ziem czyli hrabiego Schaffgotscha.
Zdzisław Gasz i Marcin Gajewiak. Foto: Krzysztof Tęcza
Foto: Krzysztof Tęcza
Wracając jeszcze do dzisiejszego darczyńcy pragnę przybliżyć go tym którzy nie zetknęli się z nim do tej pory. Zdzisław Gasz rocznik 1937 urodził się i wychował w schronisku górskim Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Pod Baranią Górą w Beskidzie Śląskim, które w ówczesnym czasie prowadzili jego rodzice. Ukończył studia geograficzne na Uniwersytecie Wrocławskim. Pracę zawodową łączył z pasjami zawodowymi. Podejmował działania w dziedzinie turystyki, krajoznawstwa oraz w ochronie przyrody. Związał się z Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym, Polskim Towarzystwem Schronisk Młodzieżowych oraz Ligą Ochrony Przyrody. Za swoją ogromną pracę został uhonorowany przez wszystkie te organizacje najwyższym wyróżnieniem jakim jest godność Członka Honorowego. Za swoje osiągnięcia został mianowany Honorowym Obywatelem Piechowic.
Jak widać Zdzisław Gasz ma na swoim koncie tak dużo zasług, że można by nimi obdzielić kilka osób. Dlatego przekazana do muzeum kolekcja szabel poza wartością kolekcjonerską ma jeszcze wartość swojego darczyńcy.
Jesteśmy pewni, że kolekcja przekazana w godne ręce będzie podkreślała całość zbiorów zgromadzonych w Starej Szkole Miedzianka a jej darczyńca będzie zadowolony z tego, że od tej pory będzie ona cieszyć oczy odwiedzających to miejsce turystów.
Krzysztof Tęcza
